Uchwała Nr IX / 91 / 2003

Rady Gminy Ożarowice

z dnia 16 października 2003 roku

w sprawie : przyjęcia "Programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych Gminy

Ożarowice".

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zmianami) w związku z art. 46 ust. 7 ustawy z dnia 29 listopada 1990 roku o pomocy społecznej

( Dz. U. z 1998 roku Nr 64, poz. 414 z poźn. zmianami) -

RADA GMINY OŻAROWICE

u c h w a l a

-------------------

1. Przyjąć "Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych Gminy Ożarowice"

stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.

2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Ożarowice

3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Załącznik do Uchwały Rady

Gminy Ożarowice nr IX/91/2003

z dnia 16 października 2003r.

Spis treści :

I. Wstęp.

II. Charakterystyka Gminy Ożarowice

III. Diagnoza problemów społecznych osób niepełnosprawnych.

IV. Propozycje rozwiązań - opis działań.

1. Profilaktyka i oświata zdrowotna

2. Leczenie, rehabilitacja i pomoc terapeutyczna

3. Likwidacja barier architektonicznych.

4. Integracja społeczna osób niepełnosprawnych

5. Ochrona socjalna i ekonomiczna.

I. Wstęp.

Przemiany ustrojowe i administracyjne w kraju dały władzom samorządowym możliwość kreowania własnej polityki lokalnej.

Podstawowym narzędziem , przy ciągle niewystarczających środkach przeznaczonych na sferę społeczną, do realizacji tej polityki , są programy działań oraz strategie gmin czy powiatów.

Szczególną grupą mieszkańców są osoby niepełnosprawne .

Osoby niepełnosprawne w przeciwieństwie do osób zdrowych mają bardziej utrudniony dostęp do budynków użyteczności publicznej , edukacji, komunikacji , lecznictwa i szeroko rozumianej rehabilitacji.

Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań zmierzających do osiągnięcia , przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania , jakości życia, integracji społecznej .

W tym celu potrzebne jest skoordynowanie działań i zaangażowanie do współpracy wielu przedstawicieli gminnych a nawet powiatowych służb, takich jak: edukacja, zdrowie, urząd pracy, pomoc społeczna, architektura, budownictwo, orzecznictwo.

Stworzenie programu na rzecz osób niepełnosprawnych , który uwzględniać będzie rzeczywiste potrzeby tych osób, pozwoli tym osobom na łatwiejsze funkcjonowanie w środowisku i odnalezienie się w obliczu trudnej sytuacji.

II. Charakterystyka Gminy Ożarowice.

Gmina Ożarowice jest małą gminą rolniczą , liczącą 5321 osób, dzieci od 0-15 lat - 935 osób co stanowi 17,5 % ogółu, powyżej

15 lat - 4386 osób co stanowi 82,5 % ogółu mieszkańców.

Gmina położona jest w centralnej części województwa śląskiego i stanowi najbardziej na wschód wysuniętą część powiatu tarnogórskiego.

Gmina znajduje się w obrębie Wyżyny Śląskiej Północnej , w granicach dwóch regionów : Doliny Panwi i Progu Środkowo triasowego.

Gmina zajmuje ogółem 4372 ha , w jej skład wchodzi siedem sołectw , oddalonych od siebie o kilka kilometrów.

W Powiatowym Urzędzie Pracy zarejestrowanych jest 248 bezrobotnych i tylko 2 osoby niepełnosprawne poszukujące pracy.

Zbyt niska liczba niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP spowodowana jest tym ,że do PUP w Tarnowskich Górach z Gminy Ożarowice utrudnione jest połączenie komunikacyjne niedostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych.

W Gminie zarejestrowanych jest 360 podmiotów gospodarczych głównie związanych z działalnością handlową, transportową oraz usługami w zakresie budownictwa i obsługi ludności. Największą firmą jest Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice - Pyrzowice wraz z firmami obsługującymi lotniczy ruch pasażerski. Najszybciej rozwijającym się zakładem jest Zakład Uboju i Przetwórstwa Mięsnego HAM. Na terenie Gminy nie ma zakładów pracy chronionej.

Gmina posiada wiele budynków użyteczności publicznej tj:

Urząd Gminy , Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej , Biblioteka i Ośrodek Kultury, Gimnazjum i 3 szkoły podstawowe, 4 samorządowe przedszkola, 7 remiz strażackich oraz wiele sklepów i punktów handlowych .W większości budynki te są nie dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych i osób starszych.

III. Diagnoza problemów osób niepełnosprawnych.

W związku z koniecznością realizacji zadań postawionych przed samorządami , a także konieczności wypracowania skutecznych form pomocy osobom niepełnosprawnych niezbędne jest diagnozowanie problemów w skali powiatu i gminy, opracowanie założeń jej polityki społecznej, oraz przystosowanie istniejącej infrastruktury .

Diagnoza problemów osób niepełnosprawnych została dokonana w oparciu o rozeznanie środowiskowe pracowników socjalnych tutejszego ośrodka pomocy społecznej oraz dane statystyczne OPS.

Gmina nie posiada dokładnych danych dotyczących ilości osób niepełnosprawnych . Do wyliczenia tej liczby przyjęto dane uzyskane z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych , które PFRON przyjmuje do wyliczenia środków finansowych przekazywanych powiatom na realizację ustawowych zadań w danym roku kalendarzowym .

Dla naszej gminy dane te wynoszą:

- liczba dzieci w gminie w wieku 0- 15 lat - 935

- wskaźnik częstości niepełnosprawności orzeczonej w tej grupie wiekowej : 2,5 %,

- liczba dzieci niepełnosprawnych w wieku 0- 15 lat : 23,

- liczba osób w wieku 15 i więcej lat : 4386 ,

- wskaźnik częstości niepełnosprawności orzeczonej w tej grupie wiekowej : 9,9%

- liczba osób niepełnosprawnych w wieku 15 i więcej lat - 434 .

Są to dane ogólne , które zostaną zweryfikowane po opracowaniu przez GUS danych uzyskanych z ostatniego Narodowego Spisu Powszechnego.

Wśród podopiecznych tut. Ośrodka , niepełnosprawność jest powodem korzystania z pomocy społecznej w 68 środowiskach, co stanowi 49,6 % ogółu świadczeniobiorców pomocy społecznej w Ożarowicach / 137 rodzin - stan na 31.XII.2002r./

Załącznik nr 1 do niniejszego programu przedstawia jak przedstawia się niepełnosprawność na tle innych powodów przyznawania pomocy społecznej.

Z rozeznania środowiskowego pracowników socjalnych wynika , żę największym problemem niepełnosprawnych fizycznie są bariery architektoniczne.

W Gminie jest 32 km dróg z czego przy większości nie ma chodników , a tam gdzie się one znajdują nie ma obniżeń dla osób na wózkach. W budynkach użyteczności publicznej brak pochylni, poręczy itp. dostosowanych dla osób niepełnosprawnych i starszych mających problemy z poruszaniem się.

Brak systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych intelektualnie zarówno na szczeblu gminy jak i powiatu.

IV. Propozycje rozwiązań- opis działań.

1. Profilaktyka i oświata zdrowotna.

Działania profilaktyczne mogą mieć charakter indywidualny i obejmować sferę medyczną ( diagnozowanie we wczesnym etapie) , mogą też obejmować dbałość o poprawę otoczenia i przeciwdziałanie skutkom społecznym wynikającym z upośledzenia . Istotne są również działania edukacyjne adresowane do jednostki oraz kreowanie świadomości w rodzinie i w zainteresowanych kręgach społeczeństwa.

Program oświaty zdrowotnej powinien być tak skonstruowany, by pomagał w rozwijaniu umiejetności podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących własnego zdrowia , promował zdrowy tryb życia oraz wskazywał na ryzyko związane z trybem prowadzonego życia . Oświata zdrowotna może pomóc zapobiec wystąpieniu niepełnosprawnośći lub też taką niepełnosprawność zminimalizować.

Informacje , które należy rozpowszechnić , powinny dotyczyć sytuacji i typów zachowań, które mogą spowodować niepełnosprawność

Planowane działania :

- współpraca Ośrodka Pomocy Społecznej z Samodzielnym Publicznym Ośrodkiem Zdrowia w celu rozpowszechniania informacji / najlepiej w formie informatora / ukazującego sytuacje , typy zachowań , które mogą spowodować powstanie niepełnosprawności.

Osoba niepełnosprawna otrzymująca informator ma możliwość zapoznania się ze swoimi prawami , uprawnieniami oraz możliwością dotarcia do interesującej ją instytucji. Informator będzie pomocny zarówno osobom niepełnosprawnym, ich rodzinom, jak również osobom współpracującym z instytucjami powołanymi w celu pomocy tym osobom.

- popieranie , wspomaganie , pomoc w organizacji społecznych inicjatyw promocji zdrowia. Wspólnie z PCPR organizowanie festiwali piosenki mających na celu promocję zdrowia psychicznego .

2. Leczenie , rehabilitacja i pomoc terapeutyczna.

W celu zapobieżenia ,wyeliminowania lub zminimalizowania skutków upośledzeń i niepełnosprawności , aby uniknąć pogorszenia stanu osoby niepełnosprawnej , na jak najwcześniejszym etapie , należy wprowadzić program zdrowotny , którego celem byłyby wczesne działania terapeutyczne mogace znacznie ograniczyć skutki upośledzenia lub niepełnosprawności poprzez odzyskanie fizyczne i innej funkcjonalnej sprawności w drodze rehabilitacji medycznej i umożliwienie dalszego naturalnego rozwoju oraz zlikwidowanie lub ograniczenie potrzeby stałej pielęgnacji.

Planowane działania:

-usprawnienie funkcjonowania istniejącej już Poradni Rehabilitacyjnej,

· zabiegi rehabilitacyjne w zakresie fizykoterapii, kinezyterapii, i hydroterapii,

· instruktaż obsługi przedmiotów codziennego użytku do warunków niepełnosprawnego,

· nauka samoobsługi

- dostępność konsultacji specjalistycznych : internista , neurolog, lekarz rehabilitacji leczniczej,

- pomoc psychologiczna

- utworzenie świetlicy terapeutycznej dla niepełnosprawnych na szczeblu powiatu /na bazie już istniejących Domów Pomocy Społecznej / i współfinansowanie jej przez gminę,

- w ramach istniejącej już poradni rehabilitacyjnej utworzenie ośrodka usługowo - rehabilitacyjnego.

Ludzie starsi i niepełnosprawni wymagają specyficznych form pomocy, której celem jest jak najdłuższe utrzymanie ich we własnym środowisku . Można to osiągnąć przez zapewnienie kompleksowych usług opiekuńczo- rehablitacyjnych w miejscu zamieszkania. Takie usługi zapewni proponowany ośrodek usług opiekuńczych i rehablitacyjnych Realizacja takiego projektu zawiera również istotny aspekt ekonomiczny. Koszty wszelkich świadczeń w środowisku zamieszkania są zdecydowanie niższe od kosztów zapewnienia opieki całodobowej w DPS.

W celu zrealizowania tego projektu konieczna jest adaptacja lokalu pod kątem usług:

a/ wypożyczalnia sprzętu rehalitacyjnego,

b/punkt opieki nad chorym w domu,

c/jadłodajnia - "kuchnia na kółkach "

d/ punkt konsultacyjno-doradczy.

3. Likwidacja barier architektonicznych.

Osoby niepełnosprawne w przeciwieństwie do osób zdrowych mają bardziej utrudniony dostęp do budynków użyteczności publicznej .Już pierwszą barierą na jaką napotyka osoba niepełnosprawna są środki komunikacji miejskiej ,a mianowicie brak jest dostatecznej ilości środków komunikacji przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych . Kolejną przeszkodą w poruszaniu się są bariery architektoniczne napotykane zarówno w drodze do budynku jak i w samym budynku.

W celu umożliwienia osobom niepełnosprawnym korzystanie z warunków , usług i urządzeń , które gwarantują samodzielność fizyczną i psychiczną , dostępność do budynków użyteczności publicznej , budynków mieszkalnych, transportu ,łączności , koniecznym jest zlikwidowanie w całej Gminie barier architektonicznych.

Planowane działania:

- zainstalowanie pochylni we wszystkich budynkach i jednostkach organizacyjnych gminy tj. Urząd gminy, Biblioteka i Ośrodek Kultury , Ośrodek Zdrowia i Poradnia Rehabilitacyjna, Gimnazjum oraz szkoły podstawowe,

- zainstalowanie windy dla potrzeb osób niepełnosprawnych w Urzędzie Gminy oraz Ośrodku Zdrowia,

- obniżenie chodników na wszystkich przejściach drogowych,

- wyznaczenie miejsc parkingowych dla samochodów osób niepełnosprawnych,

- oznakowanie tych miejsc,

- pomoc w przystosowaniu mieszkań do potrzeb osób

niepełnosprawnych.

Na realizację tych zadań pozyskanie części środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

4. Integracja społeczna osób niepełnosprawnych.

Problem niepełnosprawności może dotknąć każdego człowieka niezależnie od wieku i statusu społecznego. Osoba znajdujaca się w takiej sytuacji może nie sprostać trudnościom wynikającym z niepełnosprawności , co z kolei może doprowadzić do nasilenia się negatywnych skutków niepełnosprawności i pogorszenia stanu zdrowia. Zdarza się ,że osoby dotknięte niepełnosprawnością pozostawione są samym sobie , nie wiedzą do kogo zwrócić się o pomoc , często wstydzą się swojej nieporadności i w ostateczności izolują się od społeczeństwa.

Osoby niepełnosprawne często wywołują negatywne reakcje środowiska społecznego , w różny sposób okazywana jest im niechęć, wrogość, obojetność , co w konsekwencji prowadzi do izolacji . Zmiana stereotypów i postaw wiążących się z niepełnosprawnością wymaga długotrwałego procesu edukacji społeczeństwa . Dlatego w tym celu należy podjąć działania integracyjne

Planowane działania:

- stwarzanie możliwości uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych,

- utworzenie grupy wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Zadaniem tego projektu będzie zmniejszenie ilości i minimalizowanie szkodliwych społecznie skutków zaburzeń psychicznych, a także kształtowanie właściwych postaw społecznych - zrozumienia- tolerancji, życzliwości wobec osób z zaburzeniami psychicznymi.

- organizowanie imprez integracyjnych dla dzieci typu : Mikołajki ,

Dzień dziecka. Ośrodek Pomocy Społecznej wspólnie z Gminną

Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Ośrodkiem

Kultury corocznie organizować będzie tego typu spotkania .

Imprezy te pozwolą na kształtowanie w dzieciach pozytywnych

wzorców zachowań oraz by nie był im obojętny los drugiego

człowieka.

5. Ochrona socjalna i ekonomiczna osób niepełnosprawnych.

W celem ochrony socjalnej , ekonomicznej i prawnej należy:

A) unikać lub minimalizować skutki sytuacji trudnych,

B) przeciwdziałać marginalizacji i dyskryminacji osób niepełnosprawnych,

C) zagwarantować równe szanse do rozwijania osobistej autonomii, samodzielności ekonomicznej i integracji społecznej

D) zagwarantować bezpieczeństwo ekonomiczne i socjalne poprzez zapewnienie minimum środków egzystencji i systemu ochrony socjalnej.

Planowane działania:

1.Osoby niepełnosprawne znajdujace się w trudnej sytuacji materialnej mogą ubiegać się o pomoc z Ośrodka Pomocy Społecznej.

Ośrodek Pomocy Społecznej przyznaje :

- zasiłki celowe,

- zasiłki okresowe,

- pomoc rzeczową,

- świadczenia zdrowotne,

- usługi opiekuńcze

na zasadach przewidzianych w ustawie o pomocy społecznej.

2.Dostarczanie osobom niepełnosprawnym wszelkiej informacji , porad i pomocy na temat usług , udogodnień, które mogą zaspokoić ich potrzeby.

3.Współpraca z instytucjami ,kościołami zarówno na szczeblu gminy jak i powiatu na rzecz osób niepełnosprawnych.